تامین و صادرات گاز و میعانات گازی
تامین و صادرات گاز و میعانات گازی
ایران پس از روسیه و آمریکا سومین کشور تولید کننده گاز و میعانات گازی است که توانسته حجم قابل توجهی از صادرات گاز جهان را در دست داشته باشد.
صادرات گاز و میعانات گازی
کشور ما با وجود ذخایر عظیم گازی که دارد، پس از روسیه بزرگترین منبع غنی از این انرژی محسوب می شود که با توجه به توان تخصصی که در استخراج و پالایش و تبدیل آن به دست آورده است، توانسته به عنوان سومین صادر کننده در جهان شناخته شود.
صادرات گاز به دلیل نیاز روز افزونی که در دنیا دارد به سختی تجارت نفت در بازار های بین المللی نیست و نتوانسته به شدت نفت، شامل تحریم های بین المللی شود.
از طرفی توان تخصصی کارکنان صنعت نفت در کل بخش های حفاری خشکی و دریایی، احداث سکو و سازه های بزرگ، ساخت پالایشگاه، منیفولد، استخراج و پالایش بسیار بالا بوده و نیاز کشور را به نیرو ها و تجهیزات خارجی به مراتب کاهش داده است.
در حال حاضر 60 تا 70 درصد قطعات پالایش و تولید گاز از داخل کشور تأمین می شود و تنها چالش اصلی تأمین منابع مالی وزارت نفت برای استخراج هر چه بیشتر از این ذخایر عظیم زیر زمینی است.
گاز طبیعی و انواع آن
گاز طبیعی ماده ای است بدون رنگ و بو که برای ایجاد ایمنی بیشتر مصرف کنندگان، آن را با ماده ای بو دار ترکیب می کنند. این گاز که از حدود 38 میدان گازی داخل کشور استخراج می شود، برای مصارف خانگی و صنعتی نیز در انواع مختلف به پالایش می رسد.
انواع گاز
گاز سنتز (SYNTHESIS GAS)
گاز سنتز گازی است بی بو، بی رنگ و سمی که در حضور هوا و دمای ۵۷۴ درجه سانتیگراد بدون شعله می سوزد و از منابع هیدروکربوری نظیر گاز طبیعی، نفتا، مواد سنگین و زغال سنگ بدست می آید.
از این گاز می توان به عنوان سوخت، منبع هیدروژن برای تولید آمونیاک، متانول و هیدروژن دهی در عملیات پالایش استفاده کرد.
گاز ساختگی (SUBSTITUTE NATURAL)
گاز ساختگی که بخش عمده آن را متان تشکیل می دهد، مانند گاز سنتز از گاز سازی زغال سنگ و یا گاز رسانی مواد نفتی بدست می آید و ارزش گرمایی آن به دلیل وجود متان، در مقایسه با گاز سنتز بسیار بالاتر است.
گاز شهری (TOWN GAS)
این گاز از زغال سنگ و یا از نفتا تولید شده و از طریق خط لوله از یک مجتمع تولید گاز به مصرف کنندگان تحویل می شود. ترکیبات گاز شهری شامل هیدروژن %۵۰، متان%۲۰ تا %۳۰، کربن منو اکسید %۷ تا %۱۷، کربن دی اکسید%۳، نیتروژن %۸، هیدروکربورها %۸ و همچنین ناخالصی های دیگری مانند بخار آب، آمونیاک، گوگرد و اسید سیانیدریک نیز می باشد.
در ایران معمولا از گاز طبیعی به جای این گاز برای مصارف خانگی استفاده می شود.
گاز طبیعی (NATURAL GAS)
گاز طبیعی که در ایران از طریق خط لوله به شهر ها می رسد، عمدتا از گاز هایی مانند کربن دی اکسید، نیتروژن و در بعضی از مواقع هیدروژن سولفید تشکیل شده است. گاز متان هیدروکربورهای دیگر نظیر اتان، پروپان، بوتان، پنتان همچنین آب در گاز طبیعی وجود دارد.
گاز شیرین (SWEET GAS)
گاز طبیعی که هیدروژن سولفید و کربن دی اکسید آن گرفته شده باشد، گاز شیرین نامیده می شود.
گاز طبیعی فشرده ( COMPRESSED NATURAL GAS)
گاز طبیعی فشرده یا CNG از متان تشکیل شده است. از این گاز در برخی اتومبیل ها به عنوان سوخت، می توان استفاده کرد.
گاز غیر همراه ( NON-ASSOCIATED GAS)
گاز غیر همراه از ذخایري که فقط قادر به تولید گاز به صورت تجاري باشند استخراج می شـود و حاوی مقداری بنزین مایع با نفت می باشد.
مایعات گاز طبیعی (NATURAL GAS LIQUIDS)
مایعات گازی (Gas liquids) مترادف مایعات گاز طبیعی است که معمولا همراه با تولید گاز طبیعی می باشد. مایعات گاز طبیعی را نباید با گاز طبیعی مایع و یا LNG اشتباه کرد. مواد متشکله در مایعات گاز طبیعی عبارت است از اتان، گاز مایع (پروپان و بوتان) و بنزین طبیعی (natural gasoline)که درصد هر کدام بستگی به نوع گاز طبیعی و امکانات بهره برداری دارد.
گاز طبیعی مایع ( Liquefied natural gas)
گاز طبیعی به طور معمول از متان تشکیل شده و وقتی تا منفی ۱۶۱ درجه سانتیگراد در فشار اتمسفر سرد شود به مایع تبدیل می شود. حجم این گاز که به آن LNG می گویند؛ به یک ششصدم حجم گاز اولیه کاهش می یابد؛ در نتیجه، حمل آن با کشتی های ویژه صادرات به کشور های مقصد به راحتی امکان پذیر می شود.
گاز کلاهک گاز (GAS CAP GAS)
گاز کلاهک به گازی گفته می شود که در کلاهک گاز محبوس شده باشد.
گاز مایع (LPG)
گاز مایع و یا به اختصار LPG از پروپان و بوتان تشکیل شده است و در سیلندر همچنین در منازل مورد استفاده قرار می گیرد. این گاز مایع مخلوطی از پروپان و بوتان است که از سه منبع گاز طبیعی پس از خشک کردن و گوگرد زدایی، نفت خام و همچنین در فرایند شکستن ملکولی و یا فرایند افزایش اکتان بنزین به دست آید.
گاز مشعل (FLARE GAS) و گاز همراه (ASSOCIATED GAS) نیز انواع دیگری از گاز هستند که در مراحل بهره برداری از نفت خام به صورت گاز حاصل می شوند.
مشکلات صادرات گاز
تجارت و صادرات گاز کشور نیاز به سرمایه گذاری هنگفتی برای تامین امکانات بندری، ذخیره سازی در بنادر بارگیری، تخلیه و همچنین ساخت کشتی های ویژه حمل ال ان جی دارد. به همین دلیل فروشنده و خریدار لازم است نسبت به انعقاد یک قرارداد طولانی ۱۵ الی ۲۰ ساله، نحوه قیمت گذاری و سایر شرایط، توافق لازم را به دست آورند.
کشور های مقصد گاز طبیعی ایران
ترکمنستان قدیمی ترین کشور خریدار گاز ایران است که از سال 1997 واردات گاز ایران را آغاز کرده است.
پس از آن ترکیه دومین مقصد صادرات کشور است که طرح احداث خط لوله گاز بین دو کشور باعث ارسال آسان آن و قرار دادهای متعدد شد. ارمنستان نیز پس از آن به عنوان سومین واردکننده گاز از ایران، دست به اقدام احداث لوله های مواصلاتی گازی شد.
پاکستان و هند نیز به عنوان دو کشور همسایه که مرز های خاکی وسیعی با ایران دارند در حال رای زنی هایی برای واردات این تولید زیرزمینی هستند.
عراق، عمان و قطر نیز به همراه سایر کشور های اروپایی بهترین مقاصد فروش و صادرات گاز ایران می توانند باشند.
بدیهی است که صادرات گاز علاوه بر داشتن مجوز های لازم از شرکت ملی گاز ایران و وزارت نفت نیازمند به تجربه و تخصص های لازم جهت بازاریابی در کشور های مورد هدف می باشد.
هلدینگ بازرگانی صادقی SCH این افتخار را دارد که با سال ها تجربه در حوزه صادرات به ویژه صادرات گاز و میعانات گازی، همچنین نفت و مشتقات نفتی به کشور های همسایه به خصوص عراق و پاکستان، تخصص های لازم در این حوزه را به دست آورده و می تواند همراه و یاور شما در این مسیر پر فراز و نشیب تجارت باشد.