حمل و نقل FOB و CIF
حمل و نقل FOB و CIF
در تجارت بین الملل حمل و نقل FOB و CIF متداول ترین روش برای بارگیری کالا و خرید و فروش آن از طریق دریا می باشد.
تعریف و تفاوت حمل و نقل FOB و CIF
امروزه با افزایش تجارت کالا بین کشور های مختلف، روش های متعددی برای حمل و نقل و قرار داد بین فروشنده و خریدار منعقد می شود که متداول ترین این روش های ترابری، FOB یا CIF است.
اینکه فروشنده و خریدار یک کالا، همچنین بازرگانان، چه روشی را برای حمل بار خود انتخاب می کنند، درست بر اساس تعاریفی است که این دو روش دارد و بر اساس آن قرار داد هایی بین فروشنده در مبدا و خریدار در مقصد بنا می شود.
در عین حال بسیاری از بازرگانان اطلاعات دقیق و درستی از شرایط این دو روش ندارند و متحمل ضرر هایی در طی مسیر تجارت خود می شوند.
شناخت کامل از این روش ها، همچنین حضور یک مشاور تجاری قطعا می تواند هزینه های کمتری را در جهت حمل بار، بیمه، گمرک و غیره، برای هر دو طرف قرار داد پیش رو بگذارد.
FOB چیست؟
اصطلاح FOB مخفف شده عبارت “حمل تا روی عرشه Freight On Board” است که در گذشته، از زمان حمل بار تا روی عرشه کشتی های بادبانی و از طریق کارگران در بارانداز صورت می گرفت.
اما امروزه این عبارت به دلیل تجارت های گسترده تر، معانی بیشتری بر اساس نیاز طرفین معاملات تجاری پیدا کرده است.
FOB در حال حاضر تبدیل به یک اصطلاح حقوقی و بین المللی شده است که فروشنده و خریدار را ملزم می کند بر اساس تعهداتی که دارند خرید و فروش کالا را بر روی کشتی به پایان برسانند.
بر اساس این معاهده، فروشنده متعهد است که بار را بر اساس تعهداتی که دارد، روی کشتی به خریدار تحویل دهد.
این تعهدات شامل هزینه های حمل بار از انبار فروشنده تا روی عرشه کشتی است که فروشنده باید تمام آن را پرداخت نماید.
بر اساس همین قرار داد خریدار نیز متحمل پرداخت تمام هزینه های حمل با کشتی تا بندر مقصد، بیمه، تخلیه بار در بندر مقصد و حمل بار از بندر مقصد تا انبار خود، می باشد.
برخی اوقات در این قرار داد عبارت “فوب مبدا FOB Shipping Point” به کار برده می شود که بر اساس آن
خریدار بعد از اینکه اجناس و کالای خریداری شده خود را از فروشنده خریداری کرد، مسئولیت حمل و نقل کالا بلافاصله به عهده خریدار گذاشته می شود.
“فوب مقصد FOB destination” نیز که کاملا به نفع خریدار است، نشان می دهد که تمام مسئولیت های بار از انبار فروشنده تا انبار خریدار تماما به عهده فروشنده است.
در اصل این فوب است که نشان می دهد در صورت هر نوع آسیب یا گم شدن کالا، مسئولیت آن به عهده چه کسی است.
ویژگی های روش FOB
از ویژگی های مثبت FOB می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1ـ فوب همه تعهدات و مسئولیت ها را به خوبی تقسیم بندی و روشن می کند.
2ـ این قرار داد باعث می شود که طرفین خریدار و فروشنده همه خطرات احتمالی، هزینه های وارده، وظایف و مسئولیت ها را کاملا درک کنند.
3ـ بر طبق این قرار داد تمام مراحل تدارکات یک محموله تعیین می شود.
4ـ قرار داد FOB یک طرح کلی مدیریت حمل و نقل از خروجی انبار فروشنده تا پذیرش انبار خریدار است.
5ـ قرار داد های FOB با پیچیدگی های روابط بین الملل، پیچیده تر هم می شود.
CIF چیست؟
روش حمل CIF نیز روشی از حمل و نقل است که در تجارت کاربرد فراوانی دارد.
عبارت CIF مخفف “حمل و نقل بیمه ای Cost Insurance Freight” است که سیف نیز گفته می شود.
در روش CIF فروشنده متعهد می شود که تمامی هزینه های حمل و نقل از انبار خود تا کشتی، بارگیری کشتی، بیمه و حمل و نقل بار تا انبار خریدار را به عهده بگیرد.
ویژگی های روش CIF
در روش سیف CIF همواره مزایا و معایبی ممکن است خریدار و فروشنده را درگیر خود کند.
این روش کاملا متناسب برای خریدار بوده و با خیالی آسوده می تواند با پرداخت مبلغی به فروشنده، در انتظار کالا و اجناس مورد نظر خود بماند.
و از معایب آن می توان به قوانین کشور های مختلف، همچنین هزینه حمل و نقل آن ها اشاره کرد که ممکن است به دلیل این عدم ثبات در هزینه های حمل و نقل، فروشنده متحمل ضرر هایی شود.
از طرفی در بیشتر مواقع اجاره کشتی، سودآوری زیادی برای فروشنده داشته و ممکن است با پرداخت هزینه اندکی، بارگیری و حمل آسان تری را برای خریدار صورت دهد.
CIF یا FOB ؟ و روش های دیگر
در حمل و نقل و تجارت بین الملل غیر از این دو روش CIF یا FOB روش های دیگری نیز برای قرار داد تجاری و ترابری کالا وجود دارد که خیلی مرسوم نیست و در کشور ما از این دو روش بیشتر استفاده می شود.
از دیگر روش های موجود در حمل و نقل می توان به روش های زیر به طور مختصر اشاره کرد:
گروه E - تحویل کالا در انبار مبدأ:
EXW (Ex works): تحویل کالا در نقطه عزیمت در مبدأ
گروه F – تحویل کالا به خریدار بدون پرداخت کرایه حمل در مبدأ :
FCA (Free Carrier): تحویل کالا به حمل کننده در مبدأ (تحویل کالا داخل کامیون، ریل و هواپیما)
FAS (Free Alongside Ship): تحویل کالا در کنار کشتی در مبدأ. محل خاتمه ریسک فروشنده کنار کشتی در بندر است، هزینه حمل و بیمه با خریدار بوده و عقد قرارداد حمل و بیمه و بازرسی با خریدار است.
گروه C - تحویل کالا در مبدأ به خریدار با پرداخت کرایه حمل :
CFR (Cost and Freight): ارزش و کرایه حمل تا مقصد
C&F سابق است ولی مخصوص حمل دریایی. کالا وقتی از روی نرده کشتی عبور می کند (بارگیری میشود) مسئولیت فروشنده خاتمه می یابد. هزینه بیمه با خریدار است؛ هزینه حمل با فروشنده، عقد قرارداد بیمه با خریدار و عقد قرارداد حمل با فروشنده می باشد.
CPT (Carriage Paid To): تحویل با پرداخت کرایه حمل تا مقصد. حمل مرکب ولی بیشتر برای طرق زمینی یا هوایی استفاده می شود. ریسک و مسئولیت فروشنده زمانی که کالا را تحویل اولین حمل کننده می دهد خاتمه می یابد. هزینه حمل با فروشنده تا نقطه معین طبق قرار داد، هزینه بیمه خریدار و عقد قرارداد بازرسی با خریدار است.
CIP (Carriage and Insurance Paid to): تحویل با پرداخت کرایه حمل و بیمه تا مقصد. روش حمل مرکب می باشد. ریسک و مسئولیت فروشنده زمانی که کالا را به نقطه توافق شده می رساند خاتمه می یابد. هزینه بیمه و حمل با فروشنده است، عقد قرارداد بیمه و حمل با فروشنده و عقد قرارداد بازرسی با خریدار می باشد.
گروه D - تحویل کالا در مقصد:
DAf (Delivered At Frontier) تحویل در مرز تعیین شده
DES (Delivered Ex Ship) تحویل در عرشه کشتی مقصد
DEQ (Delivered Ex Quay) تحویل در اسکله مقصد
DDU (Delivered Duty Unpaid) تحویل در مقصد بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرکی
DDP (Delivered Duty Paid) تحویل در مقصد با پرداخت حقوق و عوارض گمرکی
قطعا انتخاب بهترین روش برای حمل و نقل کالا های مورد نظر شما از انبار تا انبار مهمترین مسئله تجارت است که بتواند علاوه بر سود آوری شما را متحمل خسارت و یا هزینه های اضافی نکند. اینکه چطور و از چه راهی، بهترین روش را انتخاب کنید نیاز به افراد متخصص در حوزه تجارت دارد.
هلدینگ بازرگانی صادقی SCH با سال ها تجربه در زمینه ترخیص کالا از گمرکات و واردات و صادرات به روش های زمینی، دریایی و هوایی آماده مشاوره و خدمت رسانی به شما تاجران عزیز می باشد.
برای دریافت مشاوره یا هر سوالی در زمینه تجارت و کسب و کار، می توانید با ما تماس بگیرید.